“مديريت” و “اداره كردن” براي بعضي علم است و براي بعضي هنر. مديريت خواه علم باشد خواه هنر يا هر دو، تاريخ بشر گواه آن است كه توانايي شخص در رسيدن به يك هدف مشخص به وسيله افراد ديگر يكي از مهمترين و با ارزشترين هنرها و علوم انساني است. همچنين ماهيت اين توانايي كه بعضي آن را مديريت مينامند، بعضي رهبر و بعضي رياست، چيزي نيست جز اعمال قدرت يا به عبارت بهتر اعمال اختيارات.
اگر تا كنون سابقه مديريت و تورقي هم در متون آموزشي مديريت داشته ايد احتمالا ذهن شما از مفاهيم متضادي مثل اين موارد انباشته شده است :
اختيارات خود را تفويض كنيد (اما مراقب باشيد كه رشته امور از دست شما خارج نشود) ،حدود حيطه نظارت خود را مشخص كنيد (اما اجازه ندهيد كه اين حد و مرز دست و بال شما را ببندد) ، هميشه اولويت كار تيمي را رعايت كنيد (اما نگذاريد كه توانايي هاي فردي فراموش شود) و …. اين تناقض امري طبيعي است زيرا در محيط شغلي مدير در شرايط و اوضاع و احوال متغير دست به عمل ميزند. حال آن كه در محيط دانشگاه نه تنها امكان عمل نيست بلكه شرايط هم هميشه يكسان است.
مديران هر روز و هر ساعت با انسانهايي سر و كار دارند كه هر يك در حالات روحي و جسمي متفاوتي هستند، قواعد و قوانين كار هر روز عوض ميشوند، شرايط محيط تجاري روز به روز پيچيده تر ميشود و به همين سبب بايد جرئت كرد و گفت كه مديريت بيشتر از آن كه علم باشد هنر است. در امر مديريت عامل اساسي ديگري كه باز هم مديريت را به هنر نزديكتر ميكند عامل روان شناسي، ديپلماسي و تدبير است.
اصطلاحات “رهبر بالفطره” و “مدير بالفطره” فراوان به كار ميرود ولي كسي را نميتوان گفت كه ذاتاً رهبر و مدير باشد. براي يك لحظه هم گمان نبريد كه مديريت آموختني نيست. داشتن استعداد هنري با هنرمند شدن فاصله درازي دارد اين فاصله بين “استعداد مديريت” و “مدير موثر” هم وجود دارد. مانند همه پديده هاي انساني مديريت نيز تكامل پذير است. مديريت ميتواند به بركت دانش و اصول آموختني درباره شایستگی های مدیریتی بهتر و كارآمدتر گردد.
منبع : بيماري هاي مديريت. نويسنده : چارلز آستن ، ترجمه و تأليف : سيروس پرهام