کانون ارزیابی چیست؟

کانون های ارزیابی یکی از فنون توسعه سازمانی و نوعی از مداخله است که به طور سنتی با هدف گزینش و توسعه کارکنان مستعد برای مشاغل مدیریتی آغاز شد. گرچه به تازگی این روش توسعه داده شده و برای غنی سازی مشاغل و انتخاب افراد برای متناسب سازی با طراحی های مشاغل جدی مانند تیم های خودگردان (Self-Managing Teams) نیز به کار میرود.

هدف از برگزاری کانونهای ارزیابی انتخاب، ارتقا و جابجایی یا رشد و توانمند سازی مدیران و شناخت و ایجاد یک گروه از کارکنان مستعد جهت واگذاری مسئولیتهای مدیریتی است. در این برنامه ها در هر روز تعدادی از کاندیداها توسط دو یا چند ارزیاب مورد مشاهده و سنجش قرار میگیرند و براین اساس نقاط قوت و نقاط قابل بهبود افراد مشخص شده و پس از ارائه بازخوردهای لازم به مدیریت ارشد و فراگیران براساس اهداف از پیش تعیین شده برای کانون در دو حالت تصمیم گیری انجام میشود:

• تصمیم گیری برای انتخاب و استخدام یا ارتقا افراد برای نقشهای مسئولیتی (کانون ارزیابی)
• تعیین خلاء های شایستگی و حوزه های مورد نیاز برای توسعه آنها (کانون ارزیابی و توسعه)

 

چه چیزی سنجش می شود؟

هدف کانون ارزیابی سنجش دانش مدیریت نیست، بلکه سنجش توان کاربرد مهارتهاست. تیم مدیرپدیا سنجش شایستگی های عمومی مدیریت را براساس مدل شایستگی های مدیریت و رهبری دانیل گلمن انجام میدهد.

منظور از شایستگی ترکیبی از انگیزه، عادات، خودپنداره، نگرش، ارزشها و مهارتهای رفتاری و شناختی است که فرد جهت انجام نقش مدیریتی به آن نیاز خواهد داشت.

 

	دسته بندی مهارتها	عنوان مهارت
		آشنایی با مدل مهارتهای نرم
	خودشناسی	خودآگاهی
		خودارزیابی واقعی
		اعتماد به نفس و جرأت مندی
	مدیریت بر خود	مدیریت هیجانها و تاب آوری
		مسئولیت پذیری فردی
		خودکارآمدی و تحول فردی
		انعطاف پذیری، خلاقیت و نوآوری
	درک و همدلی	همدلی
		درک نیازهای دیگران و تمایل به خدمت رسانی
	مدیریت روابط انسانی	برقراری ارتباط موثر
		قدرت نفوذ و تاثیرگذاری
		مدیریت تعارض
		رشد دادن دیگران
		رهبری
		تفویض اختیار
		همکاری و کار تیمی
		مدیریت (تسهیل گری) تغییر و تحول

به علاوه شایستگی های تخصصی برای هر یک از نقش های مورد ارزیابی براساس تجزیه و تحلیل مشاغل مدیریتی انجام میشود.

 

فرآیند کانون ارزیابی و توسعه

همان طور که گفته شد کانون های ارزیابی و توسعه در اصل دو کارکرد دارند:

۱- ارزیابی:  در فرآیندهای انتخاب و گزینش کارکنان در رده های تخصصی و به ویژه مدیریتی

۲ توسعه : شناسایی وضعیت موجود شایستگی‌ها، تجربه و مهارت کارکنان در رده های مسئولیتی و تعیین حوزه های توسعه مورد نیاز آنها

 

	کانون ارزیابی	کانون توسعه
حوزه فعالیت های کانون	سنجش شایستگی های فراگیران (مهارتها، نگرش و رفتار) بر اساس مدل شایستگی های
نحوه کاربست	ارائه اطلاعات به کارفرما به منظور تصمیم‌گیری درباره استخدام، ارتقا یا جابجایی	۱ -شناسایی خلأهای موجود در شایستگی های فراگیران و بالتبع در تیم تخصصی هدف   ۲ -ارتقاء اثربخشی فعالیت های یادگیری و توسعه از طریق اتصال فعالیت‌ها با نیازهای اصلی توسعه
خروجی برنامه	گزارش کارشناسی درباره توانمندی ها و شایستگی های موجود شرکت کنندگان	گزارش کارشناسی شامل تعیین حوزه های توسعه مورد نیاز شرکت کنندگان در جلسات انفرادی بازخورد با فراگیران برای تعیین حوزه های توسعه مورد نیاز آنها
دستاوردهای برنامه	برای شرکت کنندگان: تحلیل کارشناسی از حوزه هایی شایستگی نیازمند توجه برای توسعه مسیر حرفه ای خود برای کارفرما ارزیابی دقیق و مستقل درباره کارکنان فعلی یا داوطلبین استخدام مطابق با یک مدل استاندارد از شایستگی ها

 

 نحوه انجام سنجش و ارزشیابی

در کانون ارزیابی طیفی از تکنیک‌های مختلف از قبیل مصاحبه، تمرینات انفرادی و گروهی، آزمونهای روانشناسی و فعالیت های شبیه سازی و ایفای نقش استفاده می‌شود. فعالیت ها توسط دو یا چند ارزیاب همزمان هدایت می شود. ارزیابان مطابق با معیارهای از پیش تعیین شده و بر اساس مشاهده عملکرد فراگیران نتایج ارزیابی و مشاهدات خود را ثبت می نمایند.

فعالیت هایی که فراگیران در آن مشارکت داده خواهند شد بسته به سطوح مورد نیاز متفاوت هستند. اما در هر حال ترکیبی از موارد زیر برای هر فرد کم و بیش به کار گرفته خواهد شد:

تکنیک	ماهیت فعالیت	زمان
مصاحبه	انفرادی	حدود ۳۰ دقیقه
فعالیت های گروهی	گروهی	از ۴۵ دقیقه تا ۳ ساعت
ایفای نقش	انفرادی	۲۰ دقیقه
آزمون های روانسنجی	انفرادی	۱۰ تا ۳۰ دقیقه

 

ارزیابان کانون

یکی از ارکان کلیدی کانون ارزیابی، متخصصین ارزیابی هستند. به منظور دستیابی به کیفیت بالا در انجام ارزیابی ها و به ویژه در تهیه گزارشات مدیریتی، بازخورد و جلسات انفرادی با فراگیران، الزامی است که ارزیابان از تجربه کافی در زمینه ارزیابی و مصاحبه برخوردار باشند. کانون ارزیابی مدیرپدیا از افراد مجرب در این زمینه بهره می‌گیرد.

 

ارزیابان حرفه ای علاوه بر به روز آوری مستمر دانش و تخصص، متعهد هستند که ارزیابی را براساس اصول ذیل انجام دهند:

• ارزیابی بر اساس شواهد و به دور از حدس، گمان، سوگیری و پیش داوری
• استفاده از ابزارها و تکنیک های علمی
• ثبت اطلاعات در طول فرایند بر اساس مدل از پیش طراحی شده و مبتنی بر تئوری های اثبات شده
• تجمیع نظرات گروه ارزیابی به منظور صحه گذاری و افزایش دقت ارزیابی
• خود ارزیابی مستمر تیم ارزیابی بر اساس بازخوردهای ارزیابی شوندگان و کارفرما

 

 سخنی با شرکت کنندگان کانون ارزیابی

مثبت باشید: اولین نکته ای که برای فراگیران از هر چیز دیگری مهم تر است که ارزیابی نباید باعث نگرانی کسی باشد. کانون ارزیابی شامل مجموعه ای از فعالیتهای حرفه ای است که توسط ارزیابان باتجربه اجرا می‌شود و هدف اصلی رشد و توسعه شایستگی های شماست. در طول زمان حضورتان در کانون ارزیابی تجربیات شاد و لذت بخش و در عین حال اصیلی را در کنار دوستان خواهید داشت. در نهایت شاید دریافت بازخوردهای کوچک که نشان می دهد در یک شایستگی قوی نیستید خوشایند نباشد اما نباید فراموش کنید نتایج ارزیابی معمولاً به نقاط قوت شما بیشتر تاکید می‌کنند و نقاط قابل بهبود شما را هم مطرح میکنند تا بهتر بتوانید اولویتهای خود را برای برنامه ریزی های توسعه مشخص کنید.

کانون ارزیابی آزمون و امتحان نیست پس نیازی به آمادگی قبلی و مطالعه نخواهید داشت

این فعالیت‌ها را مانند فرصتی برای کشف و درک درست از توانمندی‌های خود ببینید اگر نگاه مثبتی به این تجربه داشته باشید هم مفرح و هم مفید خواهد بود به این برنامه اعتماد کنید و باور داشته باشید که در نهایت در رشد حرفه ای به شما کمک خواهد کرد. تیم ارزیابان، می داند چگونه مراقبت تک تک فراگیران باشند و بهترین های وجود شما را کشف کنند.

زمان مناسبی را کاملاً به این کار اختصاص دهید: لازم است شما و کارکنانتان بدانید که این یک روز در محل کار حضور نخواهید داشت چرا که باید با تمام حواس به طور جسمی و فکری در جلسات حضور داشته و حتی بعد از انجام تمرینات هم به هیچ جلسه و کار دیگری نپردازید برای این که بر روی افکار و نتایج خود تمرکز کنید نیاز به زمان خواهید داشت.

در طول روز فعالیتهای متنوعی خواهیم داشت بنابراین بیش از حد رسمی و خشک نباشید

 

 

سخنی با سازمان های متقاضی کانون ارزیابی

پس از برگزاری کانون ارزیابی گزارش ارزیابی فراگیران ارائه خواهد شد اما نباید فراموش کرد که ارزیابی‌ها ۱۰۰% نشان‌دهنده همه اطلاعات نیستند و همیشه باید فضایی را برای گفتگو درباره نتایج با فراگیران باز نگه دارید.

مقایسه ممنوع!

انسان‌ها تفاوت‌های فردی بسیاری دارند اگر در یکی از ابعاد قوی ظاهر نشوند حتما در سایر عرصه‌ها توانمندی‌های ممتازی خواهند داشت. نتایج ارزیابی را به هیچ عنوان برای مقایسه افراد با یکدیگر به کار نبرید اگر فردی در زمینه ای که نیاز به شایستگی دارد امتیازات لازم را کسب نکرده است فرصت های لازم را برای بهبود و توسعه فردی وی فراهم کنید.

براساس تجمیع شایستگی‌های اعضای تیم، توانمندی‌های کل مجموعه را ارزیابی نموده تا به بهترین وجه از استعدادهای موجود بهره برداری کرده و در عین حال خلاءهای مهارتی در سازمان -که گاه ممکن است بحرانی باشند – را شناسایی کنید و با فعالیت‌های توسعه منابع انسانی یا توسعه سازمانی آنها را پوشش دهید

 

نمونه گزارش بازخورد همه فراگیران بعد از برگزاری کانون ارزیابی حداکثر طی یک هفته گزارشی دریافت خواهند کرد که در آن امتیازاتی که در هر یک از شایستگی ها کسب کرده‌اند به علاوه امتیاز کل ارائه خواهد شد:

رتبه	شرح
A	بالاتر از حد انتظار
B	بی نیاز به توسع
C	توجه جدی برای بهبود شایستگی ها

 

 

شایستگی ها	شرح معیار	امتیاز شما	حد پذیرش	حداکثر امتیاز قابل اکتساب