[vc_row][vc_column][vc_column_text]
لذت های بدنی و کوتاه مدت از یک سری خواص هماهنگ و خاص برخوردارند که مفید بودن آنها را به عنوان منبعی از شادی پایدار محدود میسازد. البته طبق تعریف، آنها ناپایدار بوده و معمولا یک پایان ناگهانی دارند. وقتی که از تماشای یک سریال لذت میبریم، با پایان یافتن فیلم لذت آن هم پایان میابد. وقتی که محرک بیرونی از بین میرود هیجان مثبت هم به پایین ترین لایه های موج تجربه جاری ته نشین شده و اثر بسیار کمی از آن باقی میماند. معمولا لذت تماشای آن فیلم یا لذت چشیدن یک غذا روز بعد دیگر از بین رفته است.
افراط کاری سریع در تکرار محرک هم، لذت مشابهی را ایجاد نمیکند. لذت ناشی از مزه کردن دوباره بستنی کمتر از نصف لذت مزه کردن اولیه است و پس از چهار بار دیگر فقط مقداری کالری است که دریافت میکنید. زمانی که نیاز به کالری هم اشباع شد شاید دیگر فقط مزه مقوا میدهد. این فرآیند که عادی شدن یا خوگرفتن نام دارد. یک واقعیت نورولوژیکی اجتناب ناپذیر زندگی است. نورونها برای پاسخ گویی به رویدادهای جدید تنظیم شده اند و اگر رویدادها حاوی اطلاعات جدید نباشد، آنها تحریک نمیشوند.
در سطح سلول واحد یک دوره به اصطلاحناگذاری (Refracotry Period) وجود دارد که در طول آن دوره (معمولا چند ثانیه) نورون نمیتواند دوباره تحریک شود و در سطح کل مغز ما متوجه رویدادهای جدید میشویم و رویدادهایی را که جدید نیستند نادیده میگیریم. هر اندازه که رویدادها زائدتر باشند، بیشتر در زمینه دیده نشده ادغام میشوند.
نه تنها لذت ها به سرعت رنگ میبازند، بلکه بسیاری از آنها حتی اثر بعدی منفی بر جای میگذارند. محققان سیم های بسیار ظریفی را در نواحی خاصی از مغز موشها (زیر کورتکس) حاسازی کردند، سپس به محض فشار دادن یک اهرم تویط موشها یک تحریک الکتریکی بسیار ملایم را به آنها ارائه کردند.
این موشها این تحریک الکتریکی را به غذا، رابطه حنسی و حتی به خود زندگی ترحیخ میدادند. محققان نکته بسایر مهمی را کشف کردند که البته بیشتر به اعتیاد مربوط میشد با به لذت . آشکار شد که تحریک الکتریکی یک عطش بسار قوی را ایجاد میکند. این عطش میتوانست به وسیله تحریک الکتریکی بعدی ارضا شود که متاسفانه آن هم عظش بعدی را به دنبال داشت. اگر موش میتوانست مدتی جلوی خود را بگیرد و از فشار دادن اهرم خودداری کند. عطش هم از بین میرفت، اما عطش چنان اضطراری و فوری است که موش اقدام به فشار دادن اهرم میکند، آن هم نه به دلیل اینکه موجب لذت میشود بلکه به این دلیل که موش در دور باطل عطش های مکرر گرفتار شده است. شروع عطش، بدون جبران آن، خود منفی است و موش از آن اجتناب میکند.
خاراندن پشت یک عطش را برطرف میکند، اما اغلب همین خاراندن پشت باعث میشود که پس از توقف این کار، خارش بعدی شروع شود. این خارش از مورد قبلی شدیدتر بوده و با خاراندن بعدی برطرف میشود و به همین ترتیب، خارش بعدی به دنبال خاراندن شروع شده و به صورت یک چرخه ادامه پیدا میکند. اگر شما بتوانید مقاومت کرده و به خارش بی توجه باشید، خود به خود برطرف میشود، اما عطش برای رفع خارش، معمولا بر نیروی اراده شما غلبه میکند. یک دوره سرفه، بادام زمینی بو داده، یک سیگار یا بستنی هم به همین صورت عمل میکنند.
بسیار جدی تر از اینها مکانیسم اعتیاد به دارو هم به همین شیوه صورت میگرد. الکل باعث ایجاد تغییرات بعدی منفی (خماری) میشود که میتواند با تکرار مصرف الکل (خمارشکن) و یا با مقاومت و صبر کردن تا رفع خود به خودی اثرات بعدی الکل با گذشت زمان، برطرف شود. اگر شما مصرف الکل را به منظور رفع خماری تکرار کنید، اثرات نامطلوب از بین میروند اما خود این کار باعث بروز خماری بعدی میشود و این چرخه ادامه پیدا میکند.
این وضغیت رابطه مستقیمی با تقویت لذتها در زندگی دارند، نحوه پخش کردن لذت ها در طی زمان اعمیت اساسی دارد. نخستین قانون کلی؛ قانون کاوافی است. یعنی تا جایی که میتوانید رویدادهای لذت آفرین را در زندگی خود وارد کنید، اما آنهارا در طول زمان پخش کنید و بیش از حد معمول بین آنها فاصله ایجاد گنید. اگر متوجه شدید که تمایل شما برای وارد شدن در یک لذت خاص در صورت ایجاد فواصل زمانبی بین دفعات پرداختن به آن تا حد صفر (یا زیر صفر به شکل بیزاری) کاهش پیدا میکند، باید بدانید که احتمالا نه با یک لذت بلکه با اعتیاد سرو کاردارید.
منبع: شادمانی درونی، مارتین سلیگمن، ترجمه دکتر مصطفی تبریزی
سایر مطالب مرتبط:
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_masonry_grid post_type=”post” max_items=”10″ element_width=”3″ item=”basicGrid_NoAnimation” grid_id=”vc_gid:1517588462042-44a64748-6a12-2″ taxonomies=”1186, 824, 682, 429, 976″][/vc_column][/vc_row]