تصميم گيري جوهر مديريت است - یکی دیگر از شایستگی های کلیدی مدیریت –

تصميم گيري جوهر مديريت است – یکی دیگر از شایستگی های کلیدی مدیریت

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

اهمیت تصمیم گیری در مدیریت

یکي از صاحب نظران مديريت تصميم گيري را جوهر و اساس مديريت تلقي مي کند. به زعم وي مديريت چيزي جز تصميم گيري نيست و مدير موفق را مي توان تصميم گيرنده اي موفق دانست. در دنياي واقع نيز مديريت با اين مهم درآميخته است و مدير در انجام تمامي وظايف خود ناگزير به نوعي تصميم گيري است. او در برنامه ريزي، سازماندهي، کنترل و ساير وظايف نيازمند به تصميم گيري است، به طوري که لحظه اي را در حيات مديريت نمي توان يافت که بدون اتخاذ تصميم سپري شود.

اصولاٌ تصميم گيري بر اساس پيش بيني يک سلسله راه حلها يا گزينه ها و انتخاب بهينه از ميان آنها صورت مي پذيرد و به همين جهت هيچ گاه نمي تواند با اطمينان اعتماد صد در صد توام باشد. پيش بيني هاي ما همواره درجه اي از خطا دارد و بنابراين تصميمات ما نيز همراه با مخاطره است.از اين رو مديران پيش از گرفتن تصميم بايد خود را براي رويارويي با مخاطرات آن آماده سازند.هيچ تصميمي بدون مخاطره نيست قبول مخاطره در تصميم گيري گريز ناپذير است.

شيوه هاي تصميم گيري مديران

اين شيـوه ها عبارتند از:سبک تخيل گرايان و مخاطره پذيـران ،محافظه کاران و ميانه -روها. البته شيـوه هاي بسياري را مي توان در تصميم گيري مديران مشاهده کرد. اما در اين جا هدف از اين تقسيم بندي توجه به ميزان قبول مخاطره از سوي مديران در تصميم گيري هايشان است.

  • شيوه ي تخيل گرايان و مخاطره پذيران : در عصري که عدم اطمينان در تصميم گيري ها افزايش يافته است و براي اغلب مديران گردآوري تمام اطلاعات مورد نياز براي تصميم گيري ميسر نيست، برخي با اتکا به تخيل و قضاوت شخصي تصميمات را اتخاذ مي کنند. آنان چنين استدلال ميکنند که در صورت عدم اطمينان از موضوعي، تخيل گرايي و اتکا به قضاوت شخصي بهترين شيوه است و از تخيل به عنوان تفکر خلاق يا مثبت نام مي برند. اين گونه مديران در تصميم گيري ها بيشتر به قدرت تخيل و قضاوت خود متکي هستند تا آمار و اطلاعات.
  • شيوه محافظه کارانه : گروه ديگران از مديران شيوه بسيار محافظه کارانه و محتاطانه اي دارند. اين گروه تا تمامي اطلاعات مورد نياز را جمع آوري نکنند و از هر جهت مطمئن نشوند،تصميمي نمي گيرند. شايد اين عبارت را از آنها شنيده باشيـد که: ” من مي خواهم شبها با خيال راحت بخوابم.” اين دسته از مديران تلاش مي کنند از تمامي ابزارها وشيوه هاي علمي تصميم گيري که مخاطرات را کاهش مي دهد، نهايت استفاده را به عمل آورند و مخاطرات تصميم گيري هاي خود را به حداقل برسانند.
  •  شيوه ميانه روها : در اين شيوه، مديران در انتخاب گزينه ها تمايل به حد وسط از خود نشان ميدهند، بدين معني که مي کوشند تا راه حلي ترکيبي از راه حلهاي ممکن را بدست آورند و در صورت بروز هر موقعيتي، تا حدي موفق باشند. در جلسات تصميم گيري مديران طرفدار اين شيوه نقش مصالحه کار را ايفا مي کنند، نظرات مختلف را ترکيب و تلفيق مي نمايند و سازش و مصالحه اي بين دسته هاي مخالف برقرار مي کنند.

تصميمات امروز را به فردا موکول مي کنيد؟

اين نظر که زمان خود بخود بسياري از مسائل را حل خواهد کرد در رفتارهاي برخي از مديران به شکلي افراطي و به صورت يک عارضه مشهود است که آن را عوام اصطلاحا “پشت گوش انداختن” مينامند. اين گونه مديران تصميمات را غالباً به فردا موکول مي کنند وفوريت و حساسيت زماني در تصميم گيري برايشان چندان مفهومي ندارد.

تاًخير در تصميم گيري يک عارضه و بيماري است.کساني که تصميم گيري را به بعد موکول ميکنند، اميدوارند مسايل به طور تصادفي يا بر اثر مرور زمان بخودي خود حل مي شوند و ديگر نيازي به تصميم گيري آنان نمي باشد. در برخي موارد اين گونه مديران از قبول مسئوليت هاي ناشي از تصميم مي گريزند و اين امر به صورت تعويق در تصميم گيري هايشان واهمه از روبرو شدن با مسائل جلوه مي کند.

برخي از مديران به خاطر جلب توجه و نشان دادن اهميت کاري که انجام مي دهند تصميم گيري را به تعويق مي اندازند. وقتي کاري به موقع انجام نشد وتصميمي به موقع اتخاذ نگرديد، ذهنها و چشمها متوجه مديري مي گردد که اين قصور را مرتکب شده و در نتيجه، مدير ازاين که توانسته است اهميت کار خود و عواقب عدم انجام آن را نشان دهد، ارضا مي شود. اگر در حيطه سرپرستي خود از اين گونه مديران سراغ داريد، قبل از اين که آنان به اين طريق به جلب توجه بپردازند، به کار آنان توجه کافي بنماييد و به آنها نشان دهيد که اهميت و حساسيت کارشان را کاملا درک ميکنيد.

به چند توصيه براي فائق آمدن بر عارضه تاخير و تعويق تصميم گيري توجه کنيد :

  1. ابتدا کار را شروع کنيد تصميم را بگيريد و بعد نگران نتايج آن بشويد .احساس نگراني و اضطراب قبل از تصميم گيري باعث ترديد و عدم اتخاذ تصميم ميشود؛ سعي کنيد احساس ناراحتي را به بعد از تصميم موکول کنيد و در آن زمان هم به خود بگوييد کاري است که شده نگراني موردي ندارد. اگر مشکلي بروز کند بايد به فکر چاره بود.
  2. براي انجام امور و اتخاذ تصميمات خود زماني قطعي را معين کنيد آنها را به دوستان و همکاران خود اعلام کنيد. مثلا به آنها بگوييد که تا هفته آينده در مورد تغيير تشکيلات سازمان تصميم خواهيد گرفت .حتي اين تاريخ را کتبا نيز اعلام کنيد. اين کار باعث مي شود فشاري براي انجام بموقع کار و اتخاذ تصميم در زمان اعلام شده ايجاد گردد و شما را از تاخير بر حذر دارد.
  1. به جاي اين که به آغاز کار فکر کنيد به پايان آن بينديشيد زماني را در نظر آوريد که کار خاتمه يافته و نتايج تصميم موفقيت آميز بوده است. اين تمرين موجب مي شود تا از نظر روحي به انجام کار و اتخاذ تصميم ترغيب گرديد در صورت مخاطره آميز بودن مسئله اي ،خوش بين بودن و نه خوش خيال بودن ،در تصميم گيري خصلتي ضروري براي مديران است.
  2. کارهاي خطير و تصميمات دشوار را به صورت معماهايي براي خود مطرح کنيد. معماهايي که بايد حلشان کنيد. به جاي اين که به آنها به صورت وظايف اداري يا سازماني نگاه کنيد، آنها را سرگرمي ها و وهدف هاي شخصي بپنداريد، اهدافي که مي خواهيد ثابت کنيد قادر به تحققشان هستيد.
  3. حالا که تقريبا تمام نکته ها را درباره اين عارضه مي دانيد، دليلي وجود ندارد که اين آفت گريبان گير شما شود.

آيا در تصميم گيري ها بيشتر بر احساس خود اتکا داريد يا بر عقل و منطق؟

تصميم گيري همواره عملي کاملا عقلايي و منطقي نيست و احساس و عواطف انساني نيز در آن دخالت دارد . هنگام تصميم گيري مطمئن شويد که خواست هاي دروني ،عواطف، احساسات را در آن راه ندهيد. تصميماتي که تحت تاثير و نفوذ احساسات اتخاذ شده باشد، معتبر نيست و لزوما با مصالح سازماني تطبيق نمي کند.اين گونه تصميم گيري ها به خصوص در زماني که سازمان دچار مشکلات مالي و اقتصادي است، واقعا خطرناک و به زيان سازمان است. البته نا گفته نماند که توجه به اهداف سازمان و مهار کردن احساسات به معناي عدم توجه به افراد سازمان نيست. در صورتي که اهداف سازمان رفاه جسماني و رواني اعضاي سازمان را دربرداشته باشد، مديران در تصميم گيري هاي خود دچار هيچ گونه تعارضي نمي شوند و ضمن توجه به اعضاي سازمان، در تحقق ماموريت ها و وظايف آن نيز توفيق خواهند داشت. به عبارت ديگر، عدم دخالت احساسات در تصميم گيري ها به معناي بي عاطفه بودن نيست بلکه به معناي جلوگيري از غلبه احساسات بر اصول سازماني و ممانعت از اعمال دلبخواهي در امور سازماني وتصميم گيري هاي مديريت است.

چند توصيه براي تصميم گيري موثر

هـر تصميمي پيامدهايي دارد و اين امر يکي از مسائل حساس در زندگي هر مديـري است. زماني که پاي ورقه اي را امضا مي کنيد، با پيشنهادي مخالفت مي نماييد يا با تقاضايي موافقت مي کنيد، خود را نسبت به عواقب و پيامدهاي اين تصميمات مسئول مي سازيد و اين مسئوليت همواره با شما خواهد بود. بنابراين بايد بکوشيد تا تصميم هايتان معقول ،موثر و کارساز باشد . توصيه هاي زير شما را در تصميم گيري  بهتر ياري مي رساند:

  1. نتايج ممکن هر تصميم را تجزيه و تحليل کنيد و عواقب آن را بسنجيد .هر چقدر بتوانيد پيامدهاي ممکن بيشتري را پيش بيني و به آنها فکر کنيد، تصميم شما قويتر و آسيب ناپذيرتر خواهد شد.
  2. از تغيير و تحولات محيط غافل نباشيد. فرضا ميخواهيد براي توليد انبوه کالايي تصميم گيري کنيد. به اين مسئله فکر کنيد که ممکن است در سالهاي بعد سليقه هاي مردم تغييرکند، کالاهاي جديدتري به بازار بيايد و تحولات ديگري رخ دهد که تقاضا براي کالاي مزبور را کاهش دهد. افق ديد خود را گسترش دهيد و امکان تغييرات آينده را در تصميمات خود منعکس سازيد.
  3. حد معقولي از مخاطره را در تصميمات خود بپذيريد شايد تصميم گرفتن بدون هيچ گونه مخاطره بسيار ايده آل به نظر آيد ولي عملا چنين تصميم گيري وجود ندارد .تصميمات به درجات مختلف با مخاطره در آميخته است. با توجه به اهميت و حساسيت آن ،درجه اي از مخاطره را بپذيريد تا بتوانيد تصميماتي خطير و با اهميت اتخاذ کنيد. محافظه کاري بيش از حد شما را به صورت مديري منزوي و گوشه گير در مي آورد و قدرت مقابله با رقبا را از شما سلب مي کند.
  4. در تصميم گيري هاي مهم با همکاران و اهل فن مشورت کنيد. آگاه شدن از نظرات سايرين جنبه هاي مبهم مسئله را روشن مي سازد و ميزان آسيب پذيري تصميم را کاهش مي دهد. مشورت در تصميم گيري شيوه اي سودمند است پس از آن غفلت نکنيد.
  5. در تصميم گيري شتاب نکنيد. در اغلب اوقات تصميمات عجولانه، موثر و مفيد نيستند. براي هر تصميم، به نسبت اهميت آن زمان صرف کنيد.
  6. خود را در مقابل سرزنشهاي احتمالي ناشي از تصميمات گرفته شده مصون سازيد. اگر به انتقادها و زخم زبانهاي محتمل فکر کنيد ممکن است از تصميم گيري منصرف شويد. ولي سعي کنيد از انتقاد نهراسيد و تصميم خود را بگيريد. اگر ترس از انتقاد شما را متوقف کند شکست ميخوريد.
  7. با دانش کافي در مورد مسائل تصميم بگيريد و اطمينان حاصل کنيد که در تصميم گيري ها احساسي عمل نکرده باشيد. بديهي است که احساس و عاطفه در تصميم گيري ها تاثير ميگذارند ؛ اما نگذاريد آنها عقل و منطق را از ميدان به در کنند.

مبنع : سايت راهكار مديريت

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_masonry_grid post_type=”post” max_items=”9″ order=”ASC” item=”basicGrid_NoAnimation” grid_id=”vc_gid:1566374711451-8bbddf2b-123e-10″ taxonomies=”96, 897, 97″][/vc_column][/vc_row]

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.